Vitruvius
Marcus Vitruvius Pollio (MÖ 90 – 15), daha çok bilinen adıyla Vitruvius, Romalı bir askeri mühendis ve mimardır.
Doğum tarihi: MÖ 90, Formia, İtalya
Ölüm tarihi: MS 15
Mimarlık Hakkında On Kitap (De architectura libri decem) ile bilinir. MÖ 1. yüzyılda yaşamış olan Romalı mimar Vitruvius De Architectura (Mimarlık Üzerine) adlı kitabında başarılı bir mimarlık için “Utilitas, Firmitas, Venustas” (kullanışlılık, sağlamlık, güzellik) etmenlerinin gerekli olduğunu ileri sürmüştür. Rönesans’ta bu tanım, “Comodita, perpetuita, bellezza” (kullanışlılık, süreklilik- kalıcılık, güzellik) olarak benimsenmiştir.
Antikçağ’dan bu yana günümüze bir bütün olarak ulaşan benzer bir çalışmanın olmamasından dolayı bu kitap paha biçilemez bir kaynak haline gelmiştir. Kitap sadece Yunan ve Roma Mimarisi değil, aynı zamanda felsefe, matematik ve sağlık gibi konularda geniş bir yelpaze sunmaktadır.
1581’de bir İngiliz yazarı mimarlığı “yapı bilimi” olarak tanımlarken 19. yüzyılda İngiliz eleştirmen John Ruskin mimarlığın “yapılara uygulanan süslemeden başka bir şey olmadığı” nı ileri sürüyordu. Amatör bir eleştirici olan Sir Henri Watton “The Elements of Architecture” (1624) adlı kitabında mimarlığın üç koşula (kullanılışlılık, sağlamlık, güzellik) yanıt vermesi gerektiğini belirtir. F.L. Wright’a göre de “mimarlık biçim haline gelmiş yaşamdır.”
Vitruvius, MÖ 58-51 yılları arasında Jül Sezar için askeri bir mühendis ve mimar olarak çalışmış ve özel olarak Yunanistan, Asya, Kuzey Afrika ve Galya’yı ziyaret etmiştir. Kendisi balistik konusunda bir uzman olarak değerlendirilmiş ve MÖ 27 yılında İtalya’nın Umbria bölgesinde yer alan Fanum Fortunae (Fano) şehrinde bir bazilika inşa etmiştir. MÖ 30-20 yılları arasında yazdığı De Architectura eserinde Vitruvius, antik ve modern mimari üzerine kendi tecrübelerinden ve özellikle Yunan yazar Alabandalı Hermogenes’in 2. yüzyılda yazdığı eski çalışmalardan yararlanmıştır.
Vitruvius, genel itibarıyla Yunan mimarisine hayran olan biriydi. Ayrıca, Roma’nın ilk imparatorluk döneminde inşa edilen birçok önemli bina ile ilgili garip bir şekilde hiçbir şey yazılmamasına rağmen, De Architectura eseri belki de Roma İmparatoru Augustus’un (kitap Augustus’a adanmıştır) takdirini kazanmaya yönelik yazılmış olabilir.
