Tübitak’tan Uygulamaya Hazır Teknolojiler

TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) bünyesinde bulunan enstitülerce geliştirilen 2 yıl dayanıklı ekmek ve yemek paketleri, zenginleştirilmiş gıdalar, nar, greyfurt ve gül şarapları, kurtarma ve güvenlik radarı ile balistik darbelere dayanıklı ileri seramik malzemeleri gibi ürünler uygulamaya geçirilmeyi bekliyor.

Gebze’de bulunan ve Türkiye’nin en büyük uygulamalı araştırma kuruluşu olduğu belirtilen MAM, bünyesindeki bilişim teknolojileri, enerji, gıda, gen mühendisliği ve biyoteknoloji, kimya ve çevre, malzeme, yer ve deniz bilimleri enstitüleri ile ortaya koyduğu bazı ürün ve teknolojileri ”Uygulamaya Hazır Ürünler/Teknolojiler” başlığı altında sanayicilerin kullanımına sundu.

Bu ürünler arasında Gıda Enstitüsü’nce geliştirilen ”İhracata yönelik zeytin üretimi” projesi, Avrupa ülkelerinin tüketim alışkanlıklarına uygun, ihracatta aranan özelliklere sahip, düzgün yüzeyli, acılığı giderilmiş, az tuzlu ve sağlam dokulu, raf ömrü uzun zeytin üretimini hedefliyor.

Aynı enstitü tarafından hazırlanan ”Tüketime hazır 2 yıl dayanıklı yemek paketleri ve 2 yıl dayanıklı ekmek” projesiyle de, özel plastik torbalarla paketlenen pişirilmiş yemeklere uzun raf ömrü sağlanabiliyor.

DOĞAL AFETLER İÇİN DAYANIKLI EKMEK

Başta doğal afet ve savaştan etkilenen insanlar olmak üzere ülke savunmasında görev alan ordunun savaşta veya karargah dışı hizmet durumunda günlük tüketilen ekmek dışında ihtiyaç duyduğu dayanıklı ekmek de, MAM’ın geliştirdiği bu proje ile üretilebiliyor.

Ülkemizdeki ekmeğe dayalı beslenme alışkanlığı dikkate alınarak hazırlanan bu proje ile önemli bir eksikliğin giderilmiş olduğu belirtilirken deprem ve sel gibi doğal afet durumlarında tüketilmek üzere kullanılacak olan dayanıklı ekmeğe çok büyük ihtiyaç olduğu ve özellikle deprem kuşağı üzerinde bulunan İstanbul için dayanıklı ekmek formülasyonunun büyük önem kazandığı kaydediliyor.

Türkiye’de çok önemli bir besin kaynağı olduğu için ekmeğin vitamin ve minerallerce zenginleştirilmesinin, dayanıklılığının yanı sıra doğal afet durumlarında beslenme açısından da çok fayda sağlayacağı gerekçesinden hareketle Gıda Enstitüsü’nce yürütülen bir proje kapsamında da uzun süre dayanabilen, vitamin ve minerallerce zenginleştirilmiş ekmek formülasyonu geliştirildi.

ZENGİNLEŞTİRİLMİŞ GIDALAR

Projenin Ar-Ge çalışması kapsamında ayrıca, hazır yemek paketleri konusunda farklı mönüler üzerinde çalışıldığı, hazırlanan bütün ürünlerin kimyasal ve mikrobiyolojik testlerinin Gıda Enstitüsü laboratuvarlarında yapılmakta olduğu belirtildi.

”Gıdaların vitamin ve minerallerce zenginleştirilmesi” projesinde ayrıca, toplumda yetersiz beslenmeye bağlı sağlık sorunlarının halen devam ettiği dikkate alınarak, özellikle hassas gruplar ya da riskli gruplar olarak nitelendirilen bebekler, büyüme-gelişme çağındaki çocuklar ile gebe-emziren annelerde ve yüksek aktiviteli bireylerde saptanan ileri düzeylerdeki vitamin-mineral yetersizlikleri için acil ve etkin çözümler üzerinde duruluyor.

Bu bağlamda TÜBİTAK MAM Gıda Enstitüsü’nün, çalışmaların bilimsel tabanını oluşturmakla görevlendirilen bir araştırma ekibinin, un, ekmek, bisküvi, şekerleme, mama, hazır çorba, pirinç unu, süt ürünleri gibi pek çok gıdada uygulanabilecek bir teknik geliştirdiği kaydedildi.

ŞARAPLAR

Enstitünün şarap çeşitleri üzerinde çalışan ekip de, üzüm şırasından yapılanın dışında, aynı yöntemle vişne, nar, greyfurt, gül ve erik gibi çeşitli ürünlerden yapılan şaraplar geliştirirken, başka bir ekip de ”kayısı helvası” ve ”kayısı ezmesi” olarak adlandırılan 2 yeni ürünü piyasaya sürülmeye hazır hale getirdi.

Gıda Enstitüsü’nün geliştirdiği ürünler arasında, diğer bitkisel yağlara oranla daha iyi performans veren ”Palm olein ve bitkisel yağ karışımlı kızartmalık yağ formülasyonu”, kek, pasta ve kurabiye gibi gıdalarda kaliteyi artıran ”trans yağ asidi içermeyen shortening formülasyonu” ve kalp-damar hastalıklarının oluşumunu önleyen ”trans yağ asidi içermeyen margarin formülasyonu” da bulunuyor.

Malzeme Enstitüsü’nde ise ”ileri seramik malzemeler” kapsamında tokluğu, sertliği, ısıl şoka dayanımı ve kimyasal korozyona karşı direnci olan ve balistik darbelere karşı dayanıklı ”alümina esaslı seramik potalar”, ”darbeli lazer ışını dönüştürücüsü”, ”döküm filtresi’, ”elektronik ve manyetik seramikler”, ”ekstrüzyon yöntemi ile seramiklerin şekillendirilmesi”, ”gözenekli seramikler”, ”kimyasal gaz absorbleyici temizleme ve dekontaminasyon tozu” gibi projeleri uygulamaya hazır hale getirildi.

ENKAZDA CANLI ARAMA RADARI

Bu projeler arasında ayrıca, ”kurtarma ve güvenlik radarı prototipi”nin de tamamlandığı, radarın enkaz altında kalmış canlıların tespit edilip kurtarılması için özel olarak dizayn edilen, canlının en ufak bir hareketini algılayabilen sistem hassasiyeti ayarlanarak bir yerde sıkışmış ve hareket edemeyen canlının nefes alış verişini dahi algılayabilecek yapıda olduğu belirtildi.

Malzeme Enstitüsü’nün diğer çalışmaları arasında ”Mikrodalga tahribatsız muayene tomografi prototipi”, ”Seramik enjeksiyon kalıplama ürünleri”, ”toz metalurjisi ürünleri”, ”ultrasonik muayene transduserleri”, ”yüzeyaltı tomografi sistemi prototipi”, ”konfokal lazer raman ve fotoluminesans cihazı” da bulunuyor.