Yansıtma nedir?

Kendisine yakıştıramadıklarını başkalarına yakıştırma. İnsanların iç çatışmalarında kullandıkları bir savunma aracıdır. Kimi insanlar kendilerinde varolduğu halde kabul etmek istemedikleri nitelikleri başkalarında görürler ve eleştirirler. Örneğin kendisi dedikoducu olan bir kimse başkalarını dedikoduculukla suçlar. Bu, düzgülü (normal) olabildiği gibi hastalıksal (patolojik) de olabilir. Birçok ruh hastalıklarında, psikotik sabuklamalarda (hezeyanlarda) çeşitli yansıtmalar saptanmıştır. Yansıtma genellikle dışa yöneliktir, ama içe yansıtma biçimi de vardır.

İçe yansıtma, bireyin bilinçdışı bir işlevle çevredekileri benimsemesi, benliğine sindirmesidir. Böylece anne, baba ve çevredeki diğer kişilerle ilgili imgeler, tasarımlar ruhsal yaşantının içine alınır. Kişiliğin temel öğeleri haline getirilir. İçe yansıtma sonucu kurulan duygusal bağlantı çok aşırı olursa kişi kendi gerçekleri, yetenek ve olanakları dışında ve üstünde, çevresindeki bütün sorunları benimser, onlara karşı aşırı duyarlık gösterir. Hepsini çözmek için çabalar. Bu nedenle sürekli kaygı ve gerilim içinde olur. Böylece birey başkalarının kaygı ve gerilimini benimseyerek kendi kaygı ve geriliminden kaçıp uzaklaşmaya çalışır.

Dışa yansıtma, insanın kendisinde görmek istemediği eksik, yersiz davranışları, beğenmediği duygu, düşünce, istek ve amaçları başkalarına ya da çevresine yüklemesidir. Burada iki tür davranış söz konusudur. Birinde kişi beceriksizliğinin, yetersizliğinin, başarısızlığının nedenlerini başkalarında arar. Okulda başarısız olan genç bu durumdan ana babasını, öğretmenini sorumlu görür. Ya evde kendisine çalışma olanağı verilmediğini ileri sürer ya da öğretmeninin kendisine taktığından söz eder.

İkinci yansıtma biçiminde kişi kendisinin olumsuz, çirkin, hatalı istek ve tutumlarını başkalarına yakıştırır. Kimi kez dışa yansıtma düzeni iki kişi arasında karşılıklı olarak işler. İki taraf da bütün çirkin ve kötü gördükleri yanlarını birbirlerine yansıtırlar. Bu durumda ilişki kurup sürdürme olanağı kalmaz. Bir sınır içinde kişiliği kaygıdan koruyan, kişilik gelişmesinde olumlu kalkılan olan bu düzenleme aşırı ve sürekli olursa kişinin kendisini doğru tanıyıp değerlendirmesini bozar. Ruhsal hastalıklarda dışa yansıtma, algı ve düşünce sapmalarına, halüsinasyonlara ve taşkınlıklara neden olur.