Türk tarihinin ilk yazılı antlaşması nedir?
Türklerin (Hun) ilk yazılı anlaşma Çin Devleti ile imzalanan Kuzey Şansi Anlaşması’dır.
M.Ö 201 yılında yapılan "Kuzey Şansi" Savaşından sonra Hunlar ve Çin devleti ile imzalanmış bir antlaşmadır.
Bu antlaşmada ilk olarak tarihte Hun adı geçmektedir. Savaşta Çinlileri mağlup eden ünlü Türk hükümdarı Metehan ülkesinin köklü bir kültür olan kalabalık Çin içinde asimile olmasından korkarak Çin’i işgal etmemiş yalnızca vergiye bağlamıştır. fakat yaptığı bu davranış bile Çin’in ülkeye etkisini engellememiş ileride Çin konusu yüzünden anlaşmazlıklar yaşanmış Çin yanlısı Kağan Ho han ye ile Türklük yanlısı kardeşi Çi çi Yabgu anlaşamamış ve ülke ikiye bölünmüştür.
Hunlar’ın adı Çince’de Hiung-nu olarak adlandırılan terimi ilk olarak M.Ö 201 yılında Çin ile yapılan Kuzey Şansi Savaşı’ndan sonra imzalanan antlaşma metninden gelmektedir. Hun halkı olduğu bilinen Hiung-nu’lar Çin’in kuzeybatısında bulunan Moğolistan bölgesinde yaşamını sürdüren yerli halkında adıdır. Türklerin (Hun) ilk yazılı anlaşmasıdır.
Büyük Hunların ilk bilinen İmparatoru Teoman’dır. Hunları bütün Dünya’ya tanıtan en önemli hükümdar ise, hiç kuşkusuz büyük bir komutan ve hükümdar olan Metehan’dır. Hatta Çin Seddi’nin yapımına göz atıldığında Çinlilerin Çin Seddi’ni M.Ö 214 yılında Hunların saldırılarından korunmak için inşa ettikleri dahi bilinmektedir. Adı geçen duvar günümüzde Dünya Harikaları Listesi’ndeki yerini korumaya devam etmektedir. Hunların adı ilk kez bu antlaşma ile duyulmuştur. Savaşı Hunlar kazanmış olup hükümdarı ise Metehan’dır.
Kuzey Şansi Anlaşması’nın önemi
Asya Hun Devleti ile Çin arasında bir savaş sonrasında yapılmış Asya Hun devleti’nin kazanması ile sonuçlanan ve bunun sonucunda da Kuzey Şansi adlı ilk yazılı antlaşma imzalanmıştır. Metehan zamanında olan bu antlaşma, Çin’i vergiye bağlayan ilk anlaşmadır.
Kuzey Şansi Anlaşması farklı isimlerle de bilinmektedir
Baideng Muharebesi’nin ardından Çinlilerin boyun eğdiğini ortaya koyan anlaşmadır. Kuzey Şansi Anlaşması ‘Pai teng’ ve Baideng Anlaşması olarak da bilinir.