Bireysel farklılıklar topluma neler kazandırır?

Bireyler arasındaki fiziksel duygusal ve kültürel farklılıklar topluma neler kazandırır?

Toplumda yaşayan her insan kendisine has fizik yapısı, hisler ve kültür tiplerine sahiptir. Kişiler arasına fiziki, hissel ve kültürsel farklar toplum açısından büyük zenginlik yaratır. Toplumu meydana getiren kişiler arasında bu değişimler var olmasaydı herkes aynı olurdu ve değişik görüşler meydana gelmezdi. Kültür de oluşmazdı.

Mesela bugün bir evdeki iki kişinin veya iki kardeşin arasında dahi fiziki ve hisse değişiklikler vardır. Fiziki farklara değinecek olursak bazı insanların boyu uzundur bazılarınınsa gözleri renklidir. Hissel farklarsa düşüncelerdeki değişikliklerdir. Bizim hoşumuza giden şeyler başka bir insana hoş gelmeyebilir. Hepimiz farklı hisler taşınır ve her insan her şeyi beğenmek mecburiyetinde değildir.

Kültürsel değişimlerse toplum içinde meydana gelen fiil de değişimlerin kültürsel farklıyla olan ilgisidir. Mesela Bursa’da yapılan düğünlerde damat suya yatırılır ancak Sivas’ta damat üzerine köpük sürülmektedir. Bunların hepsi kültürel farklılıklar sonucunda meydana gelir.

Çoğulcu kültür toplumlar, farklı kültürel temellere sahip insanların yaşama ve çalışma koşullarında şüphesiz daha ileri bir adımı temsil etmektedir. Ancak, yine de farklı kültürel grupların farklı iş alanlarında, yönetim basamaklarında ve toplum katmanlarında yeterince temsil edilmesine olanak vermemektedir. Toplumun yapı ve işleyişi yine de egemen grubun normlarına göre belirlenmektedir. Dahası, tekil kültür toplumlarında olduğu kadar açık olmasa da asimilasyon anlayışını sürmektedir. Bu toplumlar, gerçek kültürel farklılıkların ortaya çıkmasını sınırlamakta, bütünleşmenin kültürel boyutlarını sağlamakta yetersiz kalmaktadır. Daha hoşgörülü bir ortam, azınlık grupların toplumdaki biçimsel olmayan, sosyal gruplara katılması için daha fazla fırsatlar yaratsa da katılım oldukça sınırlı kalmaktadır. Toplumsal önyargılar açık ya da gizli devam etmektedir.

Farklılıklar konusunda olumlu ve destekleyici bir inanç ve değerler sistemi, diğer bir ifadeyle kültür oluşturmak isteyen toplumlar, bazı ilkelerin bütün bireyler tarafından benimsenmesini ve ortak bir anlayışın yerleşmesini sağlamalıdır. Bu ilkeler şunlar olabilir;

• Farklılık, bir arada huzur ve güven içinde yaşamak isteyen tüm insanlarla ilgili bir konudur.
• Farklılık; yaş, cinsiyet, milliyet, etnik köken ve inanç başta olmak üzere çok boyutlu ve geniş kapsamlı bir olgudur.
• Hiçbir insan şu anda ya da geçmişte sahip olduğu farklılıkları nedeniyle suçlanamaz, dışlanamaz veya aşağılanamaz.
• İnsanların, başkalarına bakış açılarını daraltan ve olayları yalnızca istedikleri biçimde görmelerine neden olan tutucu, dogmatik, katı, duyarsız tutumlarından kurtulmaları gerekir.
• Sağlıklı insan ilişkileri ancak insana sahip oldukları farklılıklara saygı duyarak sağlanır.
• İnsanlar, farklılıkları olan insanları tanıdıkça onlardan yeni şeyler öğrenirler, güven alanları genişler ve kişisel güçleri artar.

Farklılıklar konusunda gelişmiş bir toplumsal kültür oluşturmak için bazı adımların atılması gerekir. Genellikle toplumun liderlerinden ve yöneticilerinden beklenen, ancak stratejik önemi nedeniyle çok daha fazla katkı ve katılım gerektiren bu görev, açık tanımlanmalı ve toplumsal bir sorumluluk olarak paylaşılarak üstlenilmelidir. Böyle bir süreçte sorumluluk üstlenecek olan bireylerin ve organizasyonların başarılı olması için;

• Öncelikle toplumsal ve siyasal liderliğin açık desteği alınmalıdır.
• Farklılıklara dayalı sorunlara yol açan eksiklikler, nedenler, ihtiyaçlar değerlendirilmeli ve ölçülmelidir.
• Toplumdaki zihinsel tutum, ilişkiler iklimi ve mevcut kültür doğru değerlendirilmelidir.
• Amaçların ve sonuçların paylaşılacağı toplantılarla ilgili tüm taraflar arasında etkili iletişim ve koordinasyon sağlanmalıdır.
• Medya kanallarının her yönde açık ve etkin olması sağlanmalıdır.
• Farklılıkların yönetimi konusunda atılan adımların topluma yayılmasına ve desteklenmesine öncülük edecek bir görev ekibi oluşturulmalıdır.
• Karşılaşılabilecek sorunların üstesinden gelebilmek için proaktif bir yaklaşım geliştirilmelidir.
• Aktif katılımlı ve yaşayarak öğrenmeye dayalı eğitimler, insana saygıyı temel alan içerikler tasarlanmalı ve gerçekleştirilmelidir.
• Farklılıkların yönetiminin; toplumun, sistemlerin ve süreçlerin bütünleşik bir parçası haline gelmesi sağlanmalıdır.

Toplumdaki huzur ve güveni artırmak için “farklılıkların yönetimi” konusunda, aktif uygulamaları başlatırken bazı önerilerin de dikkate alınması gerekir:

• Farklılık yönetimine ilişkin eğitim programlarına ve proje çalışmalarına öncelik verilmelidir
• Eğitim içeriklerinde ve metotlarında iyileştirmeler yapılmalıdır
• Liderler ve yöneticiler bilinçlendirilmeli ve tam destekleri sağlanmalıdır
• Medya ve kamuoyu oluşturma araçları etkin bir biçimde kullanılmalıdır
• Konuyla ilgili çalışmalar yapan akademisyenlerle işbirliği özendirilmelidir
• Sendika ve meslek kuruluşlarının konuyla ilgili bilinçli desteği sağlanmalıdır
• Yasalar gözden geçirilmeli ve uyum için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır
• Eşit davranma ve pozitif ayrımcılık uygulamaları desteklenmelidir
• Farklılığı vurgulayan, ayrımcılığı öne çıkaran ya da ima eden davranışlara, yazılara, resimlere ve sözlü ifadelere yasal yaptırımlar getirilmelidir.