Almanya’nın yöresel oyunları nelerdir?
cozum-merkezi Staff cevapladı 4 yıl önce
Almanya’daki Mangala oyunu – BOHNENSPIEL ( MANGALA)
Fasulye oyunu, Mangala oyunları ailesine ait olan eski bir tahta oyunudur. Aynı zamanda bu kavram Almanya’da, tamamen farklı Mangala çeşitlerinin tür adı olarak da kullanılır.
Tarihçe: Asıl “Fasulye Oyunu” ilk olarak oyun papazı Fritz Jahn tarafından Eski Alman Oyunları (1917) kitabında yazılmıştır. Burada, 1908 yılında o zamanlar Rusya’nın egemenliği altındaki Estonya’da bulunan Kardis’e yaptığı ve Baron Stackel’in büyük çiftliğini ziyaret ettiği geziden bahsetmiştir. Orijinallerinin günümüze kadar Sankt Petersburg’ta Eremitage’de ( dünyanın en büyük ve önemli sanat müzelerinden biri) ve Çar’ın Kış Sarayı’nda (Winterpalais) saklandığı fasulye oyununda kullanılan tahtaların taklitlerini orada bulmuştur. Orijinal tahta, İran Şah’ının, (tahminen Muhammed Ağa) Anhalt- Zerbst prensliğinin kızı Çar Katharina’ya (Katharina die Große) hediyesiydi ( Hükümdarlık dönemi 1762-1796). Fasulye oyunu, Jahn tarafından almanca konuşulan bölgelerde ve bütün sınıflarda popüler olana kadar, alman-baltık ve Prusyalı soylu ailelere yayıldı. Jahn yetişkin eğitimi amaçlarını takip etti. İşçi birliği oluşturmak ve Anavatan Kadınlar Birliği’yle olan ilişkilerini kullanarak da I. Dünya Savaşı’nda yaralanan askerileri eğitmek istiyordu.
Bir diğeri büyük bir tahtanın yarısında oynanan Alman Fasulye Oyunu olarak bilinirken, Jahn tarafından söylenmiş olan çeşidi Baltık Fasulye Oyunu ya da Kardis Fasulye Oyunu olarak da bilinir.
Alman İmparatorluğu’nda ilk olarak bir mangala oyunundan 1699’da Rob Judolf bahsetmiştir. Weikersheim Sarayı’nda Bad Mergentheim’da 1709 yılından beri meşe odunundan yapılan iki oyun tahtası bulunmaktadır. Bunlar sanatkâr bir aile olan Sommer’in barok tarzında ürettikleri masalardır. Ama maalesef ki Weikersheim’ın Mangala kuralları yok olmuş gibi görünüyor. Bunlar Almanya’da Mangala’nın en eski kanıtlarıdır. İlk Mangala Oyunlarının Avrupa’ya Haçlı Seferleri’nden dönen bir şövalye tarafından getirildiği de tahmin edilmektedir. Fakat bu tez için hiçbir bilimsel belge bulunmamaktadır.
Oyun kuralları incelendiğinde, fasulye oyunun Arabistan’da ve Asya’nın merkezinde oynanan Mangala Oyununa benzerlik gösterdiği ortaya konmuştur. Bu, oyunun tarihi kökeniyle de gayet güzel uyuşuyor. Siyah Afrika’da oynanan Mangala Oyunu’na olan benzerliği ise çok daha önceden tesadüfen ortaya çıkmıştır.
19. yüzyılda Fasulye Oyunu’nun geleneksel olarak yayıldığı ana bölgeler, Baltık ülkeleri, Doğu-Batı Prusya ve Pomeranya’dır. 1917’den itibaren oyun, alman soylu ailelerin Ocak Devrimi’nden sonra katledilmesi, sürülmesi ve istimlak edilmesi yüzünden yok olmuştur. Eski Doğu Almanya’da 1945’ten sonra oyun, alman halkının sürülmesinden sonra varlığını sürdürememiştir. Önceki Alman Cumhuriyeti’nde, Fasulye Oyunu’nu geniş kapsamlı bir şekilde anlatan bir sürü oyun kitabı piyasaya sürülmüştür. İlk oyun 1962’de Dresden’li Go-Pionier Bruno tarafından ortaya çıkarılmıştır.
Günümüzde internette de birçok Fasulye Oyunu programı bulunmaktadır.
Oyun Kuralları
Malzemeler: Fasulye Oyunu iki çukur sırasından oluşur. Her bir sıra 6 çukurdan meydana gelir. Bunun dışında her iki sıranın da sonunda, toplanılan fasulyelerin konulduğu bir define çukuru bulunmaktadır. Her oyuncu tahtanın üzerinde kendi tarafında 6 tane çukura sahiptir ve onun sağında da define çukuru vardır. Oyun taşı olarak da 72 tane fasulye kullanılır.
Hazırlanış: Oyunun başında her oyun çukurunda 6 tane fasulye bulunur.
Çekişler: Her çekişte oyuncu kendi çukurlarından birini boşaltır ve sonra da içindeki taşları saat ibresinin ters yönünde sıradaki çukurlara birer birer paylaştırır. Böylece fasulyeler oyuncunun önce kendi çukurunda sonra da karşı tarafın çukurunda toplanmış olur. Taşlar dağıtılırken define çukuru boş geçilir.
Vuruşlar: Eğer ki son fasulye bir çukuru 2,4 veya 6 fasulyeyle doldurursa, son dağıtılan fasulyeler de dahil bütün içindekiler alınır. Alınan fasulyeler oyuncunun define çukuruna konulur. Bu hem kendi tarafında hem de karşı tarafınkiyle çekilebilir.
Oyuncular: Bir oyuncu artık taş çekemiyorsa -yani tüm çukurları boşsa- oyun biter. Tahtanın üzerinde kalan fasulyeler, kendi tarafında bulunan oyuncunun olur. Her oyuncu rakibinden daha çok fasulye toplamaya çalışır. Toplamda 72 fasulye olduğu için, 37’si oyunu kazanan tarafa verilir. Eğer oyuncular 36 fasulye toplarlarsa oyun berabere biter.
Sayma: Oyunu not ederken, çukurlar 1’den 12’ye kadar art arda sayılır. Bu durumda da 1’den 6’ya kadar olan çukurlar oyuna başlayacak olan oyuncunun tarafına konulur.