Akabe biatlarının özellikleri nelerdir?

Akabe Biâtı, Akabe Bey’atları ve Akabe Sözleşmesi olarak da bilinir. İslam peygamberi Muhammed bin Abdullah Peygamber ile Medineli bir toplulukla yapılmıştır. Mekke’ nin 2 kilometre yakınlarında bulunan Akabe adındaki bölgede gerçekleştiği için bu ismi almıştır. Ürdün’ deki Akabe ile karıştırılmamalıdır. Birinci Akabe biatı 621 ikincisi ise 622 yılında gerçekleşmiştir.

Kabîleler arasında dolaşıyor, onlara Kur’ân okuyor, onları İslâm’a dâvet ediyordu. Bir gün Mekke’nin kuzeyinde, Mekke ile Mina arasında “Akabe” denilen bir tepede altı kişilik bir topluluğa rastladı. Bunlar, Medine’den “Hazrec” kabîlesinden idiler.(104) Rasûlullah (s.a.s.) onlarla konuştu. Kur’an-ı Kerîm okudu, İslâm Dini’ni anlattı ve onları Müslümanlığa dâvet etti.

Medine’deki “Evs” ve Hazrec” adlı Arap kabîleleri ile “ehl-i kitâb” olan Yahûdiler arasında eskiden beri geçimsizlik vardı. Ne zaman aralarında bir tartışma veya kavga çıksa, putperest olan Evs ve Hazreçlilere Yahûdîler:

Yakında bir Peygamber gelecek, biz O’na uyar, kuvvetleniriz, öcümüzü sizden o zaman alırız.. derlerdi. Medine’liler yakında bir Peygamber geleceğini yaşlı kimselerden de sık sık duyuyorlardı. Hz. Peygamber (s.a.s.), onları yeni dine dâvet edince birbirlerine bakıştılar. “Yahûdilerin bekleyip durdukları, yaşlıların haber verdikleri Peygamber işte budur, biz Yahûdîlerin önüne geçelim…” diyerek, kelime-i şehâdet getirip, hemen Müslüman oldular.(105)

Mekke Devri’nin 10’uncu yılının Zilhicce ayında (Nisan 620 M.) gerçekleşen bu olaya “Birinci Akabe Görüşmesi”, burada İslâm’ı kabûl eden altı kişiye de “İlk Medineli Müslümanlar” denir.(106)

Hz. Peygamber (s.a.s.) ile Medine’liler arasında, hac mevsimlerinde “Akabe” tepesinde yapılan görüşmeler, Mekke Devri’nin 10-11 ve 12’inci yıllarında olmak üzere üç defa oldu 11 ve 12’inci yıllardaki görüşmelerde “Bîat” da yapıldı. Bu sebeple, Akabe görüşmelerinin sayısı üç; Akabe Bîatları’nın sayısı iki’dir.

İkinci Akabe Biatı
Sonraki yıl, Medine’den gelen altısı önceki yıl Müslüman olan 12 kişi yine Akabe’de Peygamber’le(Sallahu Aleyhi ve Sellem ) tekrar gizlice buluştular. Birinci Akabe biâtı’nda bulunan müslümanlar şirk koşmayacaklarını, hiçbir hayırlı işte Peygamber’ e(Sallahu Aleyhi ve Sellem ) muhalefet etmeyeceklerini bildirmişlerdir.

Medineliler Hacc’dan dönerken yanlarında İslam’ı öğretmek için Peygamber (Sallahu Aleyhi ve Sellem ) tarafından eğitilmiş ve görevlendirilmiş Mus’ab bin Umeyr’i de götürdüler.

12 kişi ve Musab bin Umeyr ile Yesrib (Medine)’ e geri dönen Medineliler sonraki yıl 75 kişi olarak geri döndüler. Bu tebliğ İslam’ın geleceğine yönverecek olayları hazırlayacaktır. Müslümanlar yine gizli şekilde buluşacaklardı. Peygamber,(Sallahu Aleyhi ve Sellem ) henüz müslüman olmamış fakat kendisini kollayan amcası Abbas ile Akabe’ye gitti. Biâtda pegyamberi yalnız bırakmayacaklarına dair İkinci Akabe biatı Medine İslam Devleti’ nin temeli olma özelliği ve Dar’ul Harp ve Dar’ul İslam fıkhı açısından önemlidir.