Hasan Ferit Alnar

Hasan Ferit Alnar (d. 11 Mart 1906 – ö. 26 Temmuz 1978), Türk Beşleri arasında yer alan çağdaş Türk müziği bestecisi.

Doğum tarihi: 11 Mart 1906, İstanbul
Ölüm tarihi ve yeri: 1978, Ankara

Klasik Türk müziği öğeleriyle Batı müziği tekniklerini bağdaştırma çalışmalarıyla tanınır. Kanun ve Yaylı Sazlar Orkestrası İçin Konçerto, Viyolonsel Konçertosu en bilinen eserlerindendir.

Hasan Ferit Alnar Hayatı

PTT Genel Müdürü, Hüseyin Bey ve iyi derecede kanun çalan Saime Hanım’ın ilk oğulları olarak 1906 yılında İstanbul’da doğdu. Küçük yaşta geleneksel sanat müziğine başlayan ve on dört yaşındayken İstanbul’da bir “kanun virtüozu” olarak ün yapan Alnar, ilk gençlik yıllarında özel olarak armoni, kontrpuan ve füg dersleri alarak yeteneğini çoksesli müzik alanına kaydırdı. 16 yaşındayken ilk bestesini yaptı. O yıllar İstanbul Sultanisi’nde (İstanbul Lisesi) okuyor, aynı zamanda geceleri, Darüttalim-i Musiki topluluğuyla sahneye çıkıyordu. Yine o sıralar aynı toplulukla Berlin’e giderek Alman Polydor firması için birkaç plak doldurdu. Bu yolculuklarından birinde Berlin Yüksek Okul müdürü ve besteci Franz Schreker ile tanışan Alnar çok sesli bestelerinin Schreker’in ilgisini çektiğini görünce, bitirmek üzere olduğu İstanbul Mimarlık Akademisi’nden ayrıldı ve devlet bursuyla 1927’de Viyana’ya yerleşti. Viyana Devlet Müzik Akademisi’nin bestecilik bölümünde Joseph Marx’ın öğrencisi oldu, ardından Oswald Kabas ile orkestra şefliği çalıştı.

1932’de Türkiye’ye döndü ve İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda orkestra şefliği, Belediye Konservatuvarı’nda müzik tarihi hocalığı yaptı. 1936’da Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’na (Riyaset-i Cumhur Filarmoni Orkestrası) şef olarak atandı ve Ankara’da ilk opera temsilerini hazırladı. Cumhurbaşkanlığı Filarmoni Orkestrası’nın şefi Dr. Praetorius’un ani ölümü üzerine, orkestranın şefliğini 1946 yılında üstlenen Alnar, altı yıl boyunca sürdürdüğü bu görevi, sağlığının bozulması dolayısıyla bırakmış, bir süre sonra tekrar Viyana’ya yerleşip çeşitli orkestraları konuk şef olarak yönetmiştir. 1964’te yurda döndükten sonra sanat yaşamını başkentte sürdürdü.

Yapıtlarında Klasik Türk müziği bilgisinden büyük ölçüde yararlanan Alnar’ın bu açıdan en çok dikkati çeken yapıtı, 1944-1951 yılları arasında bestelediği Kanun ve Yaylı Sazlar Orkestrası İçin Konçerto’dur. İlk kez 1958’de yaylı sazlar dörtlüsü eşliğinde Ferit Alnar tarafından Ankara’da seslendirilen yapıt, daha sonra Cem Mansur yönetimindeki orkestra eşliğinde Ruhi Ayangil tarafından uzunçalara kaydedildi. Bu konçertoyla, Türkiye’de ilk kez geleneksel bir çalgıyı “solo” olarak değerlendirmiştir.

Türk halk müziğine de ilgi gösteren Hasan Ferit Alnar, halk müziği gereçlerini örneğin “Prelüd ve iki Dans” adlı orkestra yapıtında kullanmıştır. Bestecinin en çok seslendirilen yapıtlarından bir başkası da “Viyolonsel Konçertosu”dur. Sanatçı, Türkiye’de çekilen tümüyle renkli ilk film olan Halıcı Kız’ın müziğini de bestelemiş ve kanunu kendisi seslendirmiştir. Klasik Türk müziği alanındaki besteleri ise son dönemde sık sık seslendirilmeye başlamış ve kayıtları yayınlanmıştır.

Türk Beşleri‘nin içinde yer alan Alnar, teksesli Türk Müziğinden yetişmiş olmasıyla ayrı bir yere sahiptir.

Belirsiz bir rahatsızlık nedeninden dolayı 1978 yılında hayata veda etmiştir.

Eserleri

Oda ve sahne müzikleri
Trio, “Fantezi”, 1920
“Süit”, keman ve piyano için, 1930.
Yaylılar Kuarteti, 1933.
“Yalova Türküsü”, 1932.
“Sarı Zeybek”, 1932.
“Goethe’nin meso’Faust”u üzerine müzik, 1944.

Film ve geleneksel müzik eserleri
“İstanbul Sokakları”, 1931. (Film Müziği)
“Namık Kemal”, 1949. (Film Müziği)
“Halıcı kız”, 1953. (Film Müziği)
“Kelebek Zabit”, tek sesli operet, 1922.
“On Saz Semaisi”, 1926.
“Bayati Araban Peşrev”, 1927.
“Bayati Araban Saz Semaisi”, 1927.
“’Segah Peşrev”, 1927.
“Sözsüz Romans”…

Kaynak: Vikipedi