Kalp Ameliyatı Sonrası Bakım ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Kalp ameliyatı sırasındaki risk ve tehlikeler kadar, kalp ameliyatı sonrası risk ve tehlikeler bulunmaktadır. Hatta bazen ameliyat esnasında değil, ameliyat sonrasında dahi ölümler yaşanabilmektedir.

Ameliyat sonrasında yaşanan bu ölümlerin en büyük nedenlerinden biri, bağışıklığın düşük olması ve hastanın ameliyatı kaldıramamasıdır. Ameliyatın etkilerini atlatamamasının nedenleri başında ise evde bakım sürecinde gerekli tedavi ve uygulamaların yapılamaması gelmektedir. Ameliyat sonrasında hastaya ve ailesine büyük görevler düşmektedir.

A. KALP AMELİYATI SONRASI BESLENME

Kalp ameliyatı sonrası, tuzlu yemekler yiyilebilir mi?
-Ameliyat öncesinde, hastanın ameliyata hazırlandığı süreçte, tuzsuz yemekler verilmeye başlanır ve ameliyat sonrasında da bu düzen bozulmaz. Yani hastaya tuzdan uzak, diyet yiyecekler verilmelidir. Evde de bu kural bozulmamalıdır. Aksi takdirde hastada olumsuz sonuçlara yol açabilir. Ekmeğinden, yemeğinden, kahvaltılık yiyeceklerine kadar tuzsuz besinler tercih edilmelidir.

Kalp ameliyatı sonrası beslenme nasıl olmalıdır?
Hasta diyet beslenecek derken, elbette vitaminden yoksun diyetler söz konusu değildir. Hastanın toparlaması ve vitaminsiz kalmaması için gerekli protein ve vitaminlerin yer aldığı besinleri muhakkak tüketmelidir. Her öğünde muhakkak tuzsuz çorba olmalıdır. Hastanızın gıcığı ve mide problemi varsa eğer yemeklerinizde baharat kullanmamaya da dikkat etmelisiniz. Yemek porsiyonları az olmalı ve 2-3 çeşit olmalıdır. Az yağlı; Haşlama et, tavuk, balık da verebilirsiniz hastalarınıza. Kahvaltılarda ise, hafta 2-3 kez haşlanmış yumurta, ıhlamur çayı (siyah çay kansızlık yaptığı için önerilmemektedir), tuzsuz peynir ve tuzsuz zeytin gibi kahvaltılıklar tüketebilir. Kahvaltılarda da yağlı besinlerden muhakkak kaçınılmalıdır.
Aynı zamanda hastanızın bol sebze yemekleri tüketmesi önerilirken, çok katı yiyecekler tüketmemelidir. Hastanızın hareketleri kısıtlı olduğu için katı yiyecekler yüzünden kabızlık sorunları yaşayabilir. Yine kabızlığa neden olacağı için, muz, şeftali gibi meyveler tercih edilmemeli ve kayısı, kiraz, çilek, elma gibi meyveleri hastanıza güvenle yedirebilirsiniz. Bu meyvelerin şeker ilavesiz, kompostolarını yapıp hastalarınıza verebilirsiniz. Hem bağırsak hareketlerinide düzenli hale getirecektir.

Kalp ameliyatı olan hastanın şekeri varsa nasıl beslenmeli?
Eğer hastanızın şekeri varsa, ara öğünleri atlamamalısınız. Çünkü hastanızın kan şekeri düşüp şekerinin yükselmesine neden olabilir. Bu yüzden ara öğünlerde yağsız süt, meyve, tuzsuz galeta ve az yağlı yoğurtlar tercih edilmelidir.
Ana öğünlerde ise hastanıza karbonhidrattan uzak besinler vermelisiniz. Makarna, pilav, erişte, mantı gibi besinler şeker hastalarına verilmemektedir. Şeker hastası olmayan kalp hastaları az yağlı ve tuzsuz olması kaydıyla bu besinleri rahatlıkla tüketebilirler.

B. KALP AMELİYATI SONRASI HASTANIN YAPMASI GEREKENLER

Narkozun etkilerinden nasıl kurtulunur?
Ameliyat esnasında, hastaya narkoz verildiği için hastanız ameliyat sonrası bunun etkilerini görmektedir. Bu etkilerden kurtulmak için hasta suyu hayatının baş köşesine yerleştirmelidir. Aşırıya kaçmamak kaydıyla günde en az 2.5 litre su tüketmelidir. Çünkü hasta narkozu balgam yoluyla, içtiği su sayesinde atacaktır.

Ameliyat sonrası hastanın yapması gereken egzersizler ve yapmaması gerekenler nelerdir?
Ameliyat esnasında, kalp ve akciğer fonksiyonları durdurulmakta ve kalp ve akciğer makina yardımıyla dışardan çalıştırılmaktadır. Bu yüzden ameliyat sonrası hastaların akciğerleri küçülmekte ve ölümcül sonuçlar doğurabilmektedir.

Akciğerleri açmanın en önemli yolları şunlardır;

• Hastaya verilen solunum egzersiz cihazını, hasta ağrılarına rağmen üflemeli ihmal etmemelidir. Çünkü bu cihaz hastanın ciğerlerinin tembellikten uyanmasına yardımcı olacaktır.

• Hastanızın sırtına yine ciğerleri uyarmak ve uyur pozisyondan uyandırmak için, yakını tarafından, eller düz değil kubbe olacak biçimde, hastanın sırtına ritmik ve biraz sert vurulmalıdır.
• Aynı şekilde yukarıdada bahsettiğimiz gibi, ciğerleri narkozun etkisinden kurtarmak adına su ihmal edilmemelidir.

​Akciğerleri çalıştırmanın dışında, hastanın günde bir çok kez yürüyüş yapması gerekmektedir. Ve yürüyüş esnasında kolları sallamamalıdır. Bu yüzden göğüs hizasında yastık bulundurmalı ve bu yastık yürüyüş esnasında devamlı olarak ellerle göğüste tutulmalıdır.

Hasta yürüyüşe hergün mesafeyi arttırarak devam etmelidir.
Bunların dışında hasta iyileşene kadar ağır hareketlerden kaçınmalı ve yürüyüş dışında sporlardan uzak durmalıdır.
Oturup kalkarken dahi ani hareketlerden kaçınılmalıdır.

C. KALP AMELİYATI SONRASI ENFEKSİYON RİSKİ

Kalp ameliyatından sonra, hastaların hastaneye tekrardan başvurma sebeplerinin başında enfeksiyon gelmektedir. Hastalar doktorun öneri ve uyarılarına uymadıkları için soluğu hastanelerin acil servislerinde almaktadırlar. Enfeksiyon kapan hastalarda, ateş, titreme, ameliyat yerinde; akıntı, iltihap gibi belirtiler görülmektedir. Kalp ameliyatından sonra, hastaların bağışıklığı çok düşüktür. Ufacıcık bir mikrobu dahi kapıp enfeksiyona çevirebilme riski vardır. Hasta bağışıklığını kazanana kadar enfeksiyon riskine karşı hastalar kendilerine dikkat etmelidirler.

Enfeksiyondan korunmak için nelere dikkat edilmelidir?

• Hastanın yanına olabildiğince ziyaretçi sokulmamaya dikkat edilmelidir.
• Eğer ziyaretçi kabul edilecekse, 1 kişiden fazla hastanın yanında durmamalıdır
• Ziyaretçi hastanın yanında 1-2 dk dan fazla kalmamalıdır.
• Ziyaretçilerin, hastanın ağrılarına herhangi bir faydası olmayacağından, hastanın sıhhati için hastadan uzak durmalıdırlar.
• Gripli, nezleli yada herhangi bir bulaşıcı hastalığı olanlar hastanın yanına sokulmamalıdır.
• Hastaya sarılmamalı, tokalaşmamalıdır.
• Hastanın yanına girecek olanlar ve hasta dahil ellerini yıkamalı ve dezenfekte etmelidirler.
• Oda sık sık havalandırılmalıdır.
• Hastanın eşyaları ve oda hijyenik olmalı ve hijyen ortamı korunmalıdır.
• Hasta bağışıklığını kazanana kadar bir süre telefon görüşmelerinden uzak tutulmalıdır.
• Hastanın grip, nezle olmasına dikkat edilmeli, cereyandan korunmalı, terliyken üşütmemesine önem verilmelidir.
• Doktorun önerdiği yemek önerilerinin dışına çıkılmamalıdır. Aksi takdirde ağır yemeklerde bünyeyi yorarak yaranın iltihabına yol açabilir.

D. İYİLEŞME SÜRECİ

Kalp ameliyatında iyileşme süreci ne kadardır? Hastalar ne zamandan sonra günlük yaşamlarına dönebilirler?

Ameliyat sonrası iyileşme süreci 2 aydır. 2 aydan sonra hastalar günlük aktivitelerini yerine getirebilirler. Kendilerini yormamak ve ağır kaldırmamak koşuluyla normal bir hayat sürdürebilirler. Beslenmelerine eskiye göre daha dikkat etmelidirler. Unutulmamalıdır ki ne kadar iyileşilmiş dahi olsa, kalpten ameliyat geçirilmiş ve kalp hastası statüsü kazanılmıştır. Bu yüzden günlük yaşamda bunun bilincinde olarak hareket edilmeli, kolestrol seviyesi aşılmamalı, bol su tüketilmeli, aşırı tuzdan kaçınılmalı, yürüyüş ihmal edilmemelidir.