Örgün ve Yaygın eğitim nedir? Farkları nelerdir?

Örgün ve yaygın öğretim formal eğitimin birer parçasıdırlar. Formal eğitim; planlıdır, belli bir amacı vardır ve olumlu davranışlar çıkarmayı amaçlar. Örgün ve yaygın öğretimin yeri, süresi, içeriği, yöntemi ve uygulama alanları önceden belirlenmiştir.

Örgün Öğretim Nedir?

Örgün öğretim kademeli olarak ilerler, yani bir bölüm tamamlanmadan diğer bölüme geçilmesi mümkün değildir. Örnek verecek olursak liseye gidebilmenin ön koşulu ilkokulu bitirmiş olmaktır. Bunun nedeni lisede verilen dersleri anlamak için ilkokuldaki dersleri öğrenmiş olmanın gerekmesidir. Dört işlemi bilmeyen birinin lise matematiğini anlamasını bekleyemeyiz.

Örgün öğretimin özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz;

• Okul öncesi eğitim, ilköğretim, orta öğretim ve yüksek öğretim olmak üzere 4 aşamadan oluşur.
• Yaş bellidir.
• Kademeli olarak eğitim alınır.
• Temel amaçları kazanmaya yöneliktir.

Yaygın Öğretim Nedir?

Örgün öğretim almamış, örgün öğretimden erken ayrılmak zorunda kalmış ya da örgün eğitim görürken çeşitli meslek dallarında yeterlilik kazanmak isteyen kişilere verilen öğretim türü yaygın öğretimdir. Yaygın öğretimi kısaca tanımlamak gerekirse örgün öğretim kurumlarının dışında uygulanan kısa ya da uzun vadeli öğretimlere yaygın öğretim denmektedir. Halk eğitimi ve hizmet içi eğitim etkinlikleri yaygın öğretimin birer parçasıdırlar.

Halk eğitimi: Zorunlu öğretim çağının dışında olan, okulla ilişiği olmayan, yaşamının herhangi bir evresinde öğrenme gereksinimi duyan kişiler için düzenlenen etkinlikler ve programlardır. Okuma yazma, dikiş, resim, halk oyunları ya da bilgisayar kursu gibi eğitimler halk eğitim merkezlerinde verilir.

Hizmet içi eğitim: İş yerlerinde belli bir maaş veya ücret karşılığı çalıştırılan kişilerin işle ilgili bilgi ve becerilerini artırmaya yönelik yapılan eğitimlerdir. Hizmet içi eğitimle birlikte kişilerin çalışma verimleri artırılır; bilgi, beceri ve tutumları zenginleştirilir. Yabancı dil kursları ya da bilişim kursları hizmet içi eğitimde alınabilir.

Örgün öğretimin özellikleri şu şekilde sıralanabilir;

• Hayat boyu sürer, esnek bir yapısı vardır.
• Planlı, programlı ve belli amaçlara yönelik olarak yapılır.
• Eğitim gören kişinin hazırlık eğitimi alması gerekmez.
• Yaş sınırlaması yoktur.
• Kurslara gidilebildiği gibi internetten de eğitim alınabilir.
• Kademeli olarak ilerlemez ve ön koşulu yoktur.
• Bireylerin yeteneklerini, ilgi alanlarını ve eksikliklerini geliştirmeye yöneliktir.

Örgün ve Yaygın Öğretim Arasındaki Farklar Nelerdir?

Formal eğitimin alt dalları olan örgün ve yaygın öğretim arasında belli farklılıklar vardır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz;

• Yaygın eğitimi tamamlayan kişilere sertifika verilir, örgün öğretimi bitirenlere ise diploma verilir.
• Örgün öğretim mecburi iken yaygın öğretim mecburi değildir, gönüllü katılım esasına dayanır. Kişiler yaygın öğretime kendi istekleriyle başlar. Ancak örgün öğretimde okul öncesinden başlayarak lise sonuna kadar zorunlu bir eğitim söz konusudur.
• Örgün öğretimde yaş kısıtlaması varken yaygın öğretimde yaş kısıtlaması yoktur. Örneğin ilkokula gitmemiş 55 yaşındaki biri ile üniversite öğrencisi 20 yaşındaki biri halk eğitimin verdiği kurslara katılabilirler. Ancak 55 yaşındaki birinin ilkokula tekrar gitmesi mümkün değildir, bunun yerine dışardan okuma yazmayı öğrenmesi gerekir.
• Örgün öğretim çocukluktan başlar yetişkinliğe kadar sürer. Ancak yaygın eğitim için böyle bir durum söz konusu değildir.
• Örgün öğretimde eğitim kurumu okullardır. Yaygın öğretim ise devlet kurumlarında ya da özel kurumlarda olabilir.

  Sonuç olarak örgün ve yaygın öğretim bireylerin gelişmesine yönelik, devlet tarafından ya da özel kurumlar tarafından verilen eğitimlerdir. Her iki öğretimde de belli bir amaç vardır ve bu öğretimler sonunda kişiler belli yeterlilikleri kazanmış olurlar.