P Harfi – Deyimler ve Anlamları
DS
Alfa cevapladı 4 yıl önce
Pabucunu ters giydirmek: Güç bir duruma düşürerek telaşlandırmak, bu telaşla kaçmasına sebep olmak. “El oğlu bu, adama pabucunu ters giydirir, tetikte olmalı insan.”
Pabuç bırakmamak: Yılmamak, korkmayıp yapacağından vazgeçmemek. “Ben öyle olur olmaz insanlara pabuç bırakmam.”
Pabuç pahalı: Girişilen işin tehlikeli olduğunu anlatmak için kullanılır. “Baktı ki pabuç pahalı, hemen geri döndü.”
Paçaları sıvamak: Bir işi yapmak için hazırlanmak. “Bir an önce paçaları sıvayıp işe başlamak istiyordu.”
Paçası düşük: Giyimine, kılık kıyafetine pek dikkat etmeyen, sünepe.
Paçayı kaptırmak: 1. Yakalanmak, ele geçmek. 2. Giriştiği işten vazgeçmek istediği halde kendini kurtaramamak. 3. Dilediği gibi davranamamak. “Paçayı kaptırdık bir kere, yakamızı kurtaramıyoruz.”
Paçavrasını çıkarmak: Çok hırpalamak, sağlam yerini koymamak, işe yaramaz bir duruma getirmek. “Beş kişiydiler, adamın paçavrasını çıkardılar.”
Paçayı kurtarmak: Bir ilişkiden veya önce girişip sonra pişman olduğu bir işten yakasını sıyırmak. “Çok şükür şu belalı işten paçayı kurtardık.”
Paha biçilmez: Çok pahalı, kıymeti ölçülemeyecek kadar yüksek. “Paha biçilemez tablolar sergilenmişti.”
Pahalıya mal olmak: Kolay elde edilememek; para, özveri ve emek gerektirmek; zarara ve sıkıntıya yol açmak. “Bu ev size pahalıya mal olsa gerek.”
Palas pandıras: Acele olarak, hazırlanmaya zaman bulamadan. “Palas pandıras evden çıkmak zorunda kaldık.”
Palavra atmak: Abartarak söylemek, yalan söylemek, olmayacak şeylerden söz etmek.
Paldır küldür: 1. Büyük bir gürültü ile. 2. Ansızın ve kurallara uymaksızın. “Paldır küldür merdivenlerden inmeye başladılar.”
Pamuk ipliği ile bağlamak: Etkisi az sürecek, köksüz, geçici bir çözüm yolu bulmak.
Paniğe kapılmak: Çok korkmak, telâşa sürüklenmek. “Çocuklar paniğe kapılacaklar diye endişeleniyorum.”
Papara yemek: Çok azarlanmak. “Çabuk olun, annemden papara yemek istemiyorum.”
Para babası: Çok zengin, parası bol olan.
Para canlısı: Parayı çok seven, paraya düşkün.
Para çekmek: 1. Banka veya benzeri bir yere yatırılmış parayı geri almak. 2. Bir kimseden çeşitli yollarla para sızdırmak.
Para dökmek: Bir şey için çok para harcamak. “Düğün için az para dökmedi.”
Para etmemek: 1. İşe yaramamak, etkili olmamak. 2. Değeri pahasına satılamamak. “Bu malların para edeceğini sanmıyorum.”
Parasını sokağa atmak: Değeri olmayan bir işe ya da mala para vermek.
Para kesmek: 1. Çok para kazanmak. 2. Devletin çok para basması. “Bizim büfe âdeta para kesiyor.”
Para sızdırmak: Kandırarak, zorlayarak birinden para almak. “Kabadayılar esnaftan az para sızdırmadılar.”
Para tutmak: 1. Parasını idareli harcayıp kalanını biriktirmek. 2. Satın alınan şeyin karşılığını para olarak hesaplamak. “Aldığımız eşyaların hepsi kaç para tuttu dersiniz?”
Paraya çevirmek: Bir malı verip yerine para almak. “Gidin, şu dolapları paraya çevirin de gelin.”
Paraya kıymak: Gereken yerde para harcamaktan kaçınmamak.
Paraya para dememek: 1. Çok para kazanmak. 2. Bol para harcamak. 3. Elde olan parayı az bulmak.
Para yapmak: Para kazanıp biriktirmek. “Gurbete para yapmaya gitti.”
Para yedirmek: İşini yaptırmak için birilerine kanunsuz, hak etmedikleri parayı vermek; rüşvet vermek. “O binayı yaptırmak için belediyeye az para yedirmediler.”
Para yemek: 1. Çok para harcamak. 2. Rüşvet yemek, görevini kötüye kullanıp bir iş yapmak için birinden para almak. “İnsanlar artık açıktan para yiyorlar.”
Parmağı ağzında kalmak: Çok şaşırmak, hayrete düşmek.
Parmağına dolamak: Bir konuyu her fırsatta, her yerde ele alıp konuşmak, o konu ile uğraşmak.
Parmağında oynatmak: Birine her istediğini yaptırmak, onu kukla gibi kullanmak. “Beni parmağında oynatamayacaksın artık.”
Parmağını bile oynatmamak: Hiç tepki göstermemek, kayıtsız kalmak. “Beni dövdüler ama o parmağını bile oynatmadı.”
Parmak basmak: 1. Bir nokta üzerine dikkati ya da ilgiyi çekmek. 2. İmza yerine parmağını mürekkebe batırarak bir yere bastırmak.
Parmak hesabı: 1. Parmakları kullanmak suretiyle yapılan hesap. 2. Hece vezni. “Bizim bakkal hâlâ parmak hesabı yapıyor.”
Parmak ısırmak: Büyük şaşkınlık duymak, hayrete düşmek. “Yaptığım tatlıyı görünce parmaklarını ısıracaklar.”
Parmak kaldırmak: 1. Olumlu oy vermek için el kaldırmak. 2. Bir toplulukta söz istemek için işaret parmağını kaldırıp diğerlerini yumarak el kaldırmak . “Parmak kaldırarak söz istemeyi öğrenin artık!”
Parmakla gösterilmek: 1. Bir şey az bulunmak. 2. Seçkin, ünlü olmak. “O, çevresinde parmakla gösterilen bir adamdı.”
Parmaklarını yemek: Bir yemeğin çok lezzetli olduğunu anlatmak için kullanılır. “Böreği değil, parmaklarımızı yedik âdeta.”
Parsayı başkası toplamak: Verilen emek karşılığını, emek veren değil, bir başkası almak. “Biz durmadan çalışalım parsayı da başkası toplasın olmaz öyle şey!”
Partiyi kaybetmek: 1. Biriyle çekiştiği bir konuda yenilmek. 2. Elde etmeye çalıştığı bir kazancı bir başkasına kaptırmak.
Pasaportunu vermek: Kovmak, işten atmak. “Patron üç işçinin pasaportunu eline verdi.”
Pas geçmek: Üzerinde durmamak, caymak, vazgeçmek, aldırış etmemek.
Patırtı çıkarmak: Kavga, kargaşa, gürültü çıkarmak. “Patırtı çıkarmadan oturun, babanız uyuyor.”
Patlak vermek: Gizlenen ya da hoş karşılanmayan bir durum aniden ortaya çıkmak. “Kim der di ki savaş bu sabah patlak verecek.”
Pay biçmek: Bir fikir elde edebilmek için, durumu bir şey ile kıyaslamak.
Payını almak: 1. Azarlanmak. 2. Kendine düşen kazanç miktarını almak.
Paye vermek: Adam yerine koymak, değer vermek.
Payidar olmak: Kalmak, yok olmamak, yaşamak.“Milletimiz ilelebet payidar olacaktır.”
Perdesi yırtık: Ar damarı çatlamış, utanmaz, arlanmaz. “Perdesi yırtılmış adamın, baksana neler söylüyordu!”
Pergelleri açmak: Uzun adımlarla yürümeye başlamak. “Pek vaktimiz yok, pergelleri açın da geç kalmayalım.”
Pay çıkarmak: Bir olay ya da davranıştan tecrübe kazanmak, hisse kapmak, tutulacak yolu belirlemek.
Pes demek: Mağlubiyeti kabul etmek, başkasının üstünlüğüne boyun eğmek. “Yenileceğini anlayınca sırtı yere gelmeden pes dedi.”
Pestil gibi olmak: Çok yorulmuş olmak; kımıldayamayacak kadar bitkin, güçsüz düşmek.
Pestilini çıkarmak: 1. Çok dövmek. 2. Çok çalıştırıp adamakıllı yormak. 3. İyice ezmek. “Kazma sallamaktan pestilimiz çıktı.”
Peşini bırakmamak: Bir şeyi izlemekten vazgeçmemek. “Adamın peşini bırakmayın sakın!”
Peşkeş çekmek: Kendisinin veya bir başkasının malını bir çıkar uğruna birisine uygunsuz olarak vermek. “Yurdu düşmanlara peşkeş çekiyorlar.”
Peyda olmak: Ortaya çıkmak, belirmek, oluşmak. “Köşede bir adam peyda oldu.”
Pılıyı pırtıyı toplamak: Hemen bütün eşyalarını toplayarak bir yere gitmek üzere hazırlık yapmak.”Pılıyı pırtıyı toplamış bekliyordu.”
Pire için yorgan yakmak: Önemsiz bir şey için kızıp daha büyük zarara yol açacak davranış içine girmek.
Pireyi deve yapmak: Küçük, basit bir olayı büyütüp mesele yapmak, aşırı abartmak.
Pis pis düşünmek: Karamsar, derin ve üzüntülü bir düşünceye dalmak. “Pis pis düşünmeyi bırak da bir yol arayalım.”
Pis pis gülmek: Birinin düştüğü kötü duruma öç alır gibi, arsız arsız gülmek.
Pişkinliğe vurmak: Çıkarı için kötü bir davranışa veya söze aldırmamak.
Pişmiş aşa su katmak: Yoluna girmiş, bitmek üzere olan bir işi bozmak ya da aksatmak. “Pişmiş aşa su katabilir, onu buraya sokmayın.”
Pişmiş kelle gibi sırıtmak: Anlamsız, çirkin, yersiz, dişlerini göstererek gülmek. “Pişmiş kelle gibi gülmeyi bırak da işine bak.”
Posasını çıkarmak: 1. Birini çok dövmek. 2. Bir kişi veya şeyi sonuna kadar sömürmek. “Ülkenin posasını çıkardılar, biz hâlâ seyrediyoruz.”
Posta koymak: Birini korkutmak, gözdağı vermek, tehdit etmek. “Bana posta koyacak adam daha anasından doğmadı.”
Postayı kesmek: İlişkiyi kesmek, gidip gelişi sona erdirmek.
Post elden gitmek: 1. Öldürülmek. 2. Bulunduğu yüksek makamdan ayrılmak zorunda kalmak.
Post kavgası: Bir makamı, işi ya da iktidarı ele geçirme çekişmesi. “Seçimler yaklaştı, post kavgası da başladı.”
Postu kurtarmak: Can tehlikesini atlatmak, öldürülme tehlikesi olan yerden kaçıp kurtulmak. “Postu kurtardık çok şükür.”
Postu sermek: Kısa bir süre için gittiği yerde, saygısızca ve sorumsuzca uzun süre kalmak.
Pot kırmak: Gaf yapmak, farkında olmayarak karşısındakini kıracak, incitecek söz söylemek. “Dikkatli ol, bir pot kırma sakın.”
Pösteki saymak: İçinden çıkılması zor ve anlamsız bir işle uğraşmak.
Prangaya vurmak: Zincire vurmak, ayağına pranga bağlamak. “Prangaya vurulu olarak yıllarca kaldı o hapishanede.”
Puan almak: 1. Spor karşılaşmalarında sayı kazanmak. 2. Bir test imtihanında herhangi bir puan elde etmek. “Şu sorulardan hiç puan alamayacağımı sanıyordum.”
Puan tutturmak: Gereken sayıda puan kazanmak. “Bu sene puan tutturup da üniversiteye girecek miyim bilmiyorum!”
Punduna getirmek: Bir şeyi yapmak için uygun şartları elde etmek, fırsat kollamak. “Punduna getirir getirmez patlattı yumruğunu.”
Pupa yelken: 1. Alabildiğince, hiçbir şeye bağımlı olmadan. 2. Yelkenler, arkadan esen rüzgarla şişmiş olarak, tam yolla. “Pupa yelken açıldık denize.”
Pusu kurmak: Birine saldırmak için, bir yere gizlenip beklemek. “Düşmanlarımızın pusu kurduğundan tam zamanında haberdar olmuştuk.”
Pusulayı şaşırmak: 1. Ne yapacağını bilemez duruma düşmek. 2. Doğru tutum ve davranıştan ayrılmak. “İyice pusulayı şaşırmadan uyarmalıyız onu.”
Pusuya düşmek: Pusu kuran kimsenin saldırı alanı içine girmek. “Eyvah, pusuya düşürdüler bizi!”
Put gibi: Kımıltısız, sessiz, anlamsız bir bakışla.
Put kesilmek: Sessiz, kımıltısız bir durumda kalmak. “Onun bağırmasıyla herkes bir anda put kesildi!”
Püf noktası: Bir işin en ince, en önemli yeri.
Püsküllü belâ: Kendisinden kurtulunması bir türlü mümkün olmayan, büyük sıkıntı, zarar veren kimse veya şey. “Başıma püsküllü belâ kesildi bu çocuk.”