Şerefiye nedir?

ŞEREFİYE NEDİR? (DEĞERLENME VERGİSİ)

Kamunun karar ve etkinlikleri sonucunda, belli bir yerdeki taşınmaz malların artan değerleri üzerinden yerel yönetimlerin aldığı bir tür taşınmaz vergisi .

Şerefiye, kamu tüzel kişilerinin gerçekleştirdikleri bayındırlık ve altyapı hizmetleri  ve imar uygulamalarından dolayı, kişilerin malvarlıklarında meydana gelen değer artışlarıdır. Malvarlığında değer artışı meydana gelen kişilerin bu artışa sebep olan faaliyetlerin harcamalarına  katılmalarına ve bu konudaki yükümlülüğe şerefiye denmektedir.

Kamu tüzel kişilerinin özellikle belediyelerin altyapı ve bayındırlık hizmetlerinden dolayı bazı kişilerin mal varlıklarının değeri artar. Yeni yolların açılması, mevcut yolların daha iyi hale getirilmesi, park ve bahçelerin kurulması gibi faaliyetler, yapıldığı yerlerdeki gayrimenkullerin değerini artırır. Bu değer artışının sebebi belediye hizmetleridir. Belediye gelirleri arasında bulunan Harcamalara Katılma Payı”, yapılan hizmeti finansa etmek amacı ile alınmaktadır.

1580 sayılı yasa 1930 yıllarının şartlarına göre yürürlükte olan vergilere göre düzenlendiği için bu konuda yeterli olamamaktadır. Nitekim belediyelerin gelirlerini düzenleyen 110. maddede bir takım gelirler arasında harcamalara katılma paylarından da söz edilmektedir. Ancak 1981 yılında çıkarılan 2464 sayılı Belediye Gelirleri yasası yürürlüğe girince 110 ve 116. maddeler güncelliğini kaybetmiştir. Belediye gelirleri yasasının 3. kısmında “Harcamalara katılma payları başlığı altında; yol, kanalizasyon ve su tesisleri harcamalarına katılma payları sayılmıştır. Dolayısıyla düzenlemenin şerefiye ile ilgisi yoktur.

Yasanın 86. maddesinde yol harcamaları belirtilmiştir. Buna göre “Belediyelerce ya da belediyelere bağlı müesseselerce alttaki şekillerde inşa, tamir ve genişletmeye tabi tutulan yolların iki tarafında bulunan veya başka bir yola çıkışı olmaması dolayısıyla bu yoldan yararlanan gayrimenkullerin sahiplerinden “Yol Harcamalarına Katılma Payı” alınır.

Kooperatiflerdeki Şerefiyelerin hesaplanmasında dairenin, kat yüksekliği, yönü, güneş alması, gürültü, yola merkeze uzaklığı, manzara noktaları vb. belirleyiciler bölgenin özelliklerinin getirdiği önem sırasına göre belirlenen yüzdelerle (bu yüzdeler  değişebilir) bir puanlama yapılarak yapı maliyetindeki oran bulunur. Bu yüzdeler ve bulunan şerefiye bedeli her dairenin  özelliklerine göre değişir. Şerefiyeler – ve + olarak ortaya çıkabilir. Yani kimi daire üste ödeme yaparken kimi daireler de geri  para alabilirler. Toplanan şerefiye bedelleri ile geri alınan şerefiye bedellerinin toplamı birbirine eşittir.